Muško lično ime Ivan je jedno od najčešće davanih imena dečacima kod nas i u svetu, a njegovo poreklo, značenje i učestalost u zemlji i regionu, biće navedeni u nastavku teksta.
Značenje muškog imena Ivan
Poznato je da je ime Ivan, najverovatnije složenica od reči „Jahve“ u značenju Bog i „hannah“ u značenju dobar; milostan; dobrodušan – pa se stoga izvodi zaključak da ime Ivan ima značenje – „Jahve je dobar i milostiv“; „Bog je velikodušan“; „Gospod je milosrdan i plemenit“.
Iz pomenutog značenja imena Ivan, proističe i činjenica da su slavenski narodi verujući da će ako im se dete zove upravo ovako, prema njima Bog uvek biti velikodušan i blagonaklon, te ih čuvati od svakog zla i grehova.
Smatra se da na slavenskim jezicima ime Ivan može da se „prevede i rastumači“ sa značenjem – „onaj koji je Božije dete“; „onaj koga Bog čuva i smatra svojim čedom“.
Poreklo muškog imena Ivan
Osnovna je pretpostavka da muško ime Ivan, vodi poreklo iz staro-hebrejskog jezika, a od imena Johanan, te da se potom „prenelo“ i na latinski i na grčki jezik, pa je to dovelo do izvesnih zabuna o prvobitnom poreklu imena.
Prema latinskom poreklu imena Ivan, ono je izvedeno od reči Iohannes, dok je u grčkom poreklu imena Ivan, ono poteklo od imena Ioannes (odnosno slovo „h“ se vremenom u jeziku i „izgubilo“ i nestalo kao izvorno).
U slavenskoj grupaciji jezika, ime Ivan se pretpostavlja kao izvedenica od ličnog muškog imena Jovan ili Jona.
Učestalost davanja muškog imena Ivan u susednim zemljama regiona i u svetu
Prema statističkim podacima za 2018. godinu, ime Ivan je u Republici Hrvatskoj bilo na 5. mestu među najdavanijih sto ličnih imena za novorođene dečake.
U Bosni i Hercegovini je u 2018. godini opala popularnost imena Ivan, te se ono pak našlo na 23. mestu među najdavanijih stotinu muških imena.
U Republici Srpskoj je ime Ivan u 2018. godini bilo na 35. mestu među „top 100“ muških imena za novorođene dečake.
U Republici Srbiji, ime Ivan u 2018. godini nije bilo u najdavanijih pedeset imena, pa je na listi od sto najpopularnijih imena za dečake, zauzelo „relativno skromno“ 53. mesto.
Nadimci, umanjenice, izvedena imena, skraćena imena i „imena od milja“ od imena Ivan
Najpopularniji nadimci i imena od milja, kao i umanjenice imena Ivan su – Ivo; Ivke; Ivica; Iko; Ivano; Vanja; Vanjuška; Ivanuška.
Izvedena imena od muškog ličnog imena Ivan su vrlo brojna, i uključuju i neke značajne „jezičke varijetete“ – Vanja; Vanjuška; Jan; Ioann (ruski jezik); Jovan; Jovo; Jovica; Ivko; Ivica (srpski jezik); Ivo; Ive; Ivano; Žan; Vanja; Žan; Zane; Janko (hrvatski jezik); Janez; Jan; Janko; Anže; te Anžej i Ivo (slovenski jezik); Hans; Johann (nemački jezik); Jan; Yahya; Yuhanna (turski jezik); Ewan; Evan; Ian; Jack; Johan; John; Shawn (engleski jezik); i mnoge druge varijacije koje se pak različito i pišu i izgovaraju, ali „na svim jezicima sveta“ imaju istovetno univerzalno značenje.
Zašto odabrati baš muško ime Ivan kao lično ime za dečaka
Samo neke od istorisjkih ličnosti ili savremenika koji su nosioci imena Ivan, te koji mogu biti pak i inspiracija roditeljima da tako nazovu svoje novorođene dečake, biće navedene dalje u nastavku.
Poznati vladari imena Ivan su – ruski car Ivan IV Vasiljevič Grozni (ubio je svog sina carevića Ivana koji je trebao da ga nasledi na prestolu); ruski veliki knez Ivan II Ivanovič „Lepi“; ban ugarski i župan tamiški Ivan VII Gorjanski; ruski car iz slavne dinastije Romanov je bio Ivan VI Antonovič; bugarski car Ivan (Jovan) II Asen; ruski car koji je svrgnut sa prestola od strane Petra Velikog je bio Ivan V Aleksejevič.
Popularni sportisti imena Ivan su – srpski plivač Ivan Lenđer; srpski atletičar i biciklista Ivan Sarić; srpski rukometni reprezentativac Ivan Nikčević; nekadašnji jugoslovenski fudbaler Ivan Golac; nekadašnji srpski fudbaler Ivan Gvozdenović; srpski atletičar „u bacanju kladiva“ Ivan Gubijan.
Bugarski fudbaler je Ivan Georgiev Bandalovski; srpski košarkaš je Ivan Marinković; srpski je bivši fudbaler Ivan Tomić; srpski odbojkaš je Ivan Miljković; srpski odbojkaš je Ivan Kostić; te italijanski profesionalni biciklisti su Ivan Baso i Ivan Goti.
Poznati umetnici imena Ivan su – srpski TV, filmski i pozorišni glumac Ivan Bekjarev; srpski glumac Ivan Bosiljčić; poznati ruski književnik je Ivan Sergejevič Turgenjev; srpski pijanista je Ivan Tasovac.
Ivan Meštrović je poznati hrvatski vajar i arhitekta; Ivan Mažuranić je poznati hrvatski pesnik; srpski glumac i muzičar je Ivan Jevtović; srpski TV i pozorišni glumac je Ivan Tomić; srpski pesnik je Ivan Gundulić; ruski književnik je Ivan Aleksejevič Bunjin.
Popularni TV voditelji su Ivan Ivanović; Ivan Zeljković (poznat i kao „Zeka Milioner“) i Ivan Bauer (koji je i političar, novinar i univerzitetski profesor).
Ivan Goran Kovačić je poznati hrvatski pesnik i esejista (najpoznatija poema „Jama“); srpski glumac je Ivan Zarić.
Ruski lekar i Nobelovac, koji je otkrio „princip uslovnih refleksa“ je Ivan Petrovič Pavlov; a poznati hrvatski fizičar je Ivan Luc.
Hrvatski političar je Ivan Pernar; srpski političar je Ivan Stambolić; ruski diplomata i istoričar je Ivan Stepanovič Jastrebov; general JNA i učesnik NOB-a je Ivan Kukoč.
Poznati srpski filolog i lingvista, te doktor nauka jeste Ivan Klajn.
Zanimljivosti vezane za muško ime Ivan
U „Ginisovoj knjizi rekorda“ ime Ivan je navedeno kao najdavanije ime, muškoj deci u Bosni i Hercegovini, a u 2017. kalendarskoj godini.
Više od dvadeset svetaca katoličke crkve ima kao svoje „duhovno ime“ lično muško ime Ivan.
Prema hrišćanskim izvorima, ime Ivan je „biblijsko ime“, jer se pretpostavlja da je izvedeno od imena Jovan, odnosno da je nastalo od imena Jovana Krstitelja, koji je krstio Hrista i sve je ljude „preobraćao iz bezbožnika u vernike“.
Od muškog imena Ivan se pretpostavlja da je izvedeno i žensko lično ime Ivana, ali i još neka imena ženskog roda kao – Jovana; Jana; Ivanka; Janina; Ivka; Ikica; Ivona; Žana; Hana; Vanja; Jovanka.