Muško lično ime Mateja jeste takozvano „biblijsko ime“ jer se pominje u hrišćanskoj knjizi „Novi zavet“ i jer je to prema religiji i bilo ime jednog od jevanđelista koji se zvao Sveti Matej Jevanđelista.
Ime je danas oslabilo po svojoj popularnosti, ali ima nekih indicija da se sve češće daje dečacima, te se veruje da će ime Matej da povrati svoju popularnost, a njegovo poreklo i značenje će biti i opisani u tekstu koji sledi.
Pogledajmo prvo značenje imena.
Značenje muškog imena Mateja
Preneseno značenje imena Mateja jeste – „onaj nkoga je poslao Bog“; „onaj nko je dar od Boga“; „onaj koga je Bog darivao ljudima da ih savetuje“; „onaj ko je bezgrešan i dobar čovek“; „onaj ko je mio Bogu“; „onaj ko je veliki vernik“; „onaj koji veruje Bogu i sledi njegovu volju“.
Poreklo muškog imena Mateja
Smatra se da je muško lično ime Mateja poreklom iz staro hebrejskog jezika od imena Mataijahu ili Mattitjah, u značenju dar od Boga; Božji dar; Jahvih poklon te je u našem jeziku pandan imenu svakako Bogdan ili Božidar.
Učestalost davanja muškog imena Mateja u susednim zemljama regiona i u svetu
Prema dostupnim statističkim podacima za kalendarsku 2018. godinu muško lično ime Mateja se nije našlo u svom „originalnom obliku“ među najdavanijih sto imena za novorođene dečake ni u jednoj od zemalja regiona kakve su Republika Srbija; Republika Hrvatska; Republika Srpska i Bosna i Hercegovina.
Ono što jeste zanimljiva činjenica je da je u svakoj od pomenutih zemalja u 2018. godini bila u „top 100“ najdavanijih imena za dečake zastupljena neka varijanta imena Mateja, te je tako ime Matija bilo na 35. mestu u Republici Hrvatskoj; ime Matea je bilo na 100. mestu u Republici Srbiji; imena Matija i Matej su bila na 30. i 24. mestu liste u Republici Srpskoj; imena Mateo i Matej na 80. i 59. mestu, su bila među sto najpopularnijih muških imena u Bosni i Hercegovini.
Neke od varijanti imena Mateja su takođe popularne diljem sveta i to pre svega u – Španiji; kao i Italiji; Nemačkoj; Mađarskoj; Češkoj; Rumuniji; Litvaniji; Danskoj; Švedskoj; Estoniji; Letoniji; Holandiji; Finskoj; Slovačkoj i u Poljskoj.
Nadimci, umanjenice, izvedena imena, skraćena imena i „imena od milja“ od imena Mateja
Najpoznatiji nadimci, umanjenice i imena od milja za ime Mateja su – Matejka; Mateš; Matiško; Mate; Matko; Matiša; Majte; Matja; Mateo.
Izvedena i varijantna imena od imena Mateja su – Mateo; Matea; Mate; Matijas; Mateus; Matija; Matko; Mata; Mateš; Metju; Mety, te ženska imena kakva su – Matina; Marta; Martina; Matina; Martena; Matejana.
Poznato je da su od imena Mateja izvedena i lična prezimena kakva su Matić; Matejić; Matijević; Mateović; Matković.
Zašto odabrati baš muško ime Mateja kao lično ime za dečaka
Neke poznate ličnosti imena Mateja koje su obeležile određenu vremensku epohu i koje mogu i da budu inspiracija za roditelje da tako nazovu novorođene dečake, biće navedena tu u nastavku teksta koji sledi.
Poznati srpski fudbaler je bio Mateja Kežman; popularni srpski glumac jeste Mateja Pupavac; poznati srpski maneken je Mateja Popović; sin srpskog kneza Alekse Nenadovića, koji je pogubljen u velikoj „Seči knezova“ 1804. godine te i poznati srpski vojvoda iz Prvog srpskog ustanka kao i sveštenik i diplomata je bio Prota Mateja Nenadović; poznati je srpski sveštenik Mateja Šumenković; jedan od dvanaest Hristovih apostola koji je poznat kao autor „Jevanđelja po Mateju“ je bio Apostol Matej ili Matej Jevanđelista; poznati srpski diplomata iz vremena Prvog svetskog rata u Velikoj Britaniji je bio Mateja Mata Bošković.
Zanimljivosti vezane za muško ime Mateja
Poznato je da u hrišćanskoj religiji u „Novom Zavetu“ postoje četri jevanđelja, i da je prvo jevanđelje zapravo Jevanđelje po Mateju, odnosno da je to „prva knjiga Novog Zaveta“.
Pisac pomenutog jevanšelja je bio jedan od dvanaest Hristovih apostola, Sveti Matej Jevanđelista a čije je svetovno ime bilo Matej Levije.
Matejaš je ime za naselje u Rumuniji, u regiji Brašov u kome je po popisu stanovnika iz 2002. godine živelo oko 469 ljudi.
Neke varijante imena Mateja po svetskim jezičkim grupacijama su – Mathias; Matthias (u nemačkom i danskom jeziku); Matteo; Mattia (u italijanskom jeziku); Mateja; Matija (u srpskom jeziku); Matei (u rumunskom jeziku); Matouš; Matěj (u češkom jeziku); Matej; Mate (u hrvatskom; slovačkom i slovenačkom jeziku); Mateus (u portugalskom jeziku); Mateusz (u poljskom jeziku); Matty; Matt; Mattie (u engleskom jeziku); Mathieu; Matthieu (u francuskom jeziku); Matevž; Matjaž (u slovenačkom jeziku); Matias; Matti (u finskom jeziku); Mateo (u španskom jeziku).